Lokalizácia: Čierna hora
Súradnice GPS:
N 48°54.086′ E 021°12.718′
Všeobecné informácie
Nachádza sa na SV svahu kóty Hora [375,8 m], asi 1 km západne od obce Kysak.
V roku 1995 bola vyhlásená za prírodnú pamiatku.
Vstupný portál sa nachádza v nadmorskej výške 355 m n.m. .
Je 72 metrov dlhá a má vzácnu sintrovú výzdobu.
V jednotlivých sieňach sú tu zachovalé stalaktity a stalagmity, steny jaskyne su pokryté kvapľovými vodopádmi.
Bola objavená robotníkmi pri lámaní kameňa v roku roku 1911.
Dňa 1. októbra 1911 bola zorganizovaná expedícia pod vedením Fridricha Szutorisa, profesora prešovského gymnázia.
Zástupcovia Karpatského spolku sa ju snažili získať do „večného prenájmu.“
Mali v úmysle uzavrieť ju a na vlastné náklady preskúmať a sprístupniť pre návštevníkov z neďalekého Prešova a Košíc.
Rokovania s vtedajším vedením obce však neboli jednoduché.
Dosť energicky a aktívne k tomu pristupoval aj Dezider Piller, lemešanský vrchný slúžny.
14. októbra 1911 sa v Kysaku konalo rokovanie za účasti troch členov prešovskej pobočky Uhorského karpatského spolku, kysackého notára S. Gräutzera, gazdov, richtára a prísažných z Kysaku.
Celé rokovanie však stroskotalo, pretože gazdovia a ani richtár nechceli dovoliť uzavrieť ani prenajať jaskyňu a už vôbec nie prestať ťažiť v kameňolome.
Na jednej strane bolo ich rozhodnutie logické, veď by prišli o dodávky kvalitného vápenca.
Preto za pomoci štátnych úradníkov – tiež členov Uhorského karpatského spolku, bolo nakoniec 21. októbra vydané úradné rozhodnutie o zastavení ťažby a uzavretí jaskyne.
Zdalo sa, že členovia Karpatského spolku vyhrali, ale do jaskyne vtrhli neznámi ,“milovníci prírody“ a zničili všetko, čo sa dalo.
Či to už boli dedinčania, richtárovi ľudia, alebo úplne cudzí vandali je už jedno, hlavné je, že nakoniec už nebolo čo chrániť.
Tak sa všetky snahy na jej sprístupnenie stratili.
Je zaujímavé, že celý proces od objavenia až do úplného zničenia trval len jeden mesiac.
Zdá sa priam neuveriteľné, ako sa človek dokáže zachovať a zničiť toľkú jedinečnosť.
Tu musíme ešte zdôrazniť, že k dielu skazy prispievali aj rôzni turisti, ktorí si domov odnášali kúsky kvapľovej výzdoby a z kvapľov kysackej jaskyne bol na miestnom cintoríne postavený aj pomník padlým československým legionárom v bitke pri Kysaku v roku 1919.
Interiér jaskyne tvorí, alebo tvorila veľmi pekná kvapľová výzdoba.
Celá jaskyňa sa skladá z dvoch chodieb, na ktoré sa napájajú menšie chodbičky, väčšinou zasypané, ešte z čias aktívnej ťažby vápenca.
V pravej časti jaskyne sa nachádza Ottova sieň s kvapľovým stĺpom, Babylonskou vežou a komínom, vysokým asi sedem metrov.
Táto časť je úž ,,mŕtva“ teda nie je tu prúdenie vody a nevytvára sa už žiadna nová kvapľová výzdoba.
V ľavej časti jaskyne sa nachádza hneď pri vchode asi desať metrov vysoká sieň nazývaná Dvorana a menší bočný priestor nazývaný Divadlo.
Z Dvorany sa dá prejsť po peknom sintrovom vodopáde do takzvanej Zrútenej siene.
Z tejto pokračujú malé chodbičky na všetky smery.
Ale keďže sú zavalené, môžeme len hádať kam v skutočnosti vedú.
Na jej stenách vidieť autogramy jej návštevníkov, ktorí sa k nej nezachovali príliš pekne, medzi nimi aj na kvapli napísaný pozdrav československých myslivců prezidentovi Masarykovi z roku 1919.
V 90. rokoch v nej znovu robili prieskum prešovskí jaskyniari.
V dnešnej dobe majú už aj tieto historické podpisy svoju hodnotu.
V súčasnosti sa opäť pomaly podnikajú kroky na jej bezpečné sprístupnenie.
Jaskyňa je zimoviskom 7 druhov netopierov, z nich najznámejšie sú podkovár malý, netopier obyčajný a podkovár veľký.
Prístup ku jaskyni:
OD obecného úradu cestou do kopca smerom ku kostolu.
Od kostola ďalej hore dedinou až k bývalému areálu JRD, kde sa cesta rozdeľuje.
Odbočíte v pravo a pokračujete poľnou cestou, asi po 250 m natrafíte na odbočku opäť v pravo pri elektrickom vedení.
Tadiaľ cesta pokračuje po okraji lesného porastu až k vodohospodárskemu objektu.
Jaskyňa sa nachádza asi 60 metrov za týmto objektom.
Ďalej pokračujete lesnou cestičkou popri ľavej ohrade vodohospodárskeho objektu.
Pred jaskyňou sa nachádza prístrešok s lavičkami.
Trasa ku jaskyni z obce Kysak trvá okolo 15 minút.
Blízke stredisko, turistické centrum, obec alebo mesto
Mapy
Vrstvy: Turistická mapa, Automapa, Cyklomapa, Lyžiarska mapa, Satelitná mapa a OpenStreetMap.
Kliknutím na logo „Freemap.sk“ sa Vám mapa zobrazí na celej ploche obrazovky.
Počasie